Một nồi lẩu được đặt chơ vơ giữa bãi biển. Trong cái nắng chói chang của mặt trời chiếu rọi, nồi lẩu sôi dần lên và những con cua hốt hoảng tìm cách thoát thân. Trong đó có Cua Vấn Đề, Cua Hành Động, Cua Đơn Độc, Cua Quy Phạm, Cua Không Đủ Tốt...

Không may, chúng liên tục thất bại theo những cách hài hước. Chẳng hạn, Cua Chuẩn Bị dành quá nhiều thời gian để nghiên cứu nhiều cách “vượt ngục” nhưng không đưa ra được kế hoạch cụ thể nào.

Cua Giải Pháp làm cái thang bằng búp măng và bạt lò xo bằng nấm, nhưng chưa kịp thoát đã hỏng. Cua Thuật Ngữ khiến mọi người rối trí bằng những câu nói có vẻ là cao siêu như "... cao cả, bì bõm bơi, lưng đội cát, đất trao quyền".

Bế tắc, cua này đổ lỗi cho cua kia đến khi ẩu đả xảy ra. Căng thẳng trong bầy cua cũng gần đạt điểm sôi như nước trong nồi, và có lẽ cả bầy sẽ phải chịu cảnh “chết chùm” trong nồi lẩu.

Trong cơn hoảng loạn, bầy cua bắt đầu xem xét lại vai trò của mỗi cá nhân trong tập thể và ý thức được cái tên mà tác giả đặt cho. Từ đó, cả nhóm bắt đầu thay đổi và cùng nhau tìm ra giải pháp thông qua hành trình chuyển hóa.

Với lối kể chuyện ngụ ngôn, tưởng chừng chỉ là những mẩu chuyện hư cấu, Chuyện Lẩu Cua chính là cuốn sách đã thuật lại toàn bộ tình hình ở Mekong Capital vào hồi giữa năm 2021.

Tác giả của cuốn sách - ông Chris Freund là nhà sáng lập Mekong Capital, công ty cổ phần tư nhân tập trung vào thị trường Việt Nam.

Chris Freund đã ví von thực trạng tại Mekong Capital khi đó giống như một nồi lẩu cua. Mỗi con cua là đại diện cho một ý kiến, quan điểm khác nhau. Không khó để người đọc nhận ra bản thân và đồng nghiệp trong bầy cua này.

“Tôi chọn hình tượng con cua vì chúng thường bị đem đi luộc nhưng vì chúng là cua nên không thể tự trèo ra khỏi nồi lẩu - tương tự như con người thường rơi vào nghịch cảnh. Điều thú vị là chúng mang trên mình lớp vỏ có thể bỏ đi. Những yếu tố này rất phù hợp với hình tượng nhân vật mà tôi muốn xây dựng”, Chris Freund - nhà sáng lập Mekong Capital nói về sách Chuyện Lẩu Cua.

Ông cho rằng, tương tự như quá trình lột vỏ, mỗi con cua đều giữ một quan điểm riêng và cần có bước chuyển mình để rũ bỏ được quan điểm đó. Giống như cách một doanh nghiệp vận hành, tất cả nhân sự cần phải gạt bỏ cái tôi và cùng nhìn về một hướng.

Từ đây, Mekong Capital tập trung vào cách nhìn nhận những tình huống xảy đến với mỗi nhân sự, điều gì đưa đến hoặc không đưa đến kết quả đã cam kết cho tương lai. Đó cũng là chủ đề mà người đọc có thể thấy xuyên suốt câu chuyện.

“Những thành tựu như tỷ suất lợi nhuận gấp 57 lần từ khoản đầu tư vào Thế Giới Di Động sẽ không bao giờ đạt được nếu Mekong Capital và sau đó là Thế Giới Di Động không tiến hành chuyển hóa doanh nghiệp một cách triệt để”, ông Chris Freund nhấn mạnh.

Ban đầu, khi Mekong Capital mới đầu tư vào các công ty Việt Nam, Chris Freund chỉ tập trung vào việc làm sao để gia tăng giá trị đầu tư cho doanh nghiệp. Sau này, ông nhận thấy các quỹ của Mekong Capital hầu như không có tác động nào và chưa tạo ra giá trị cho họ.

Nhà sáng lập này đã nhìn vào danh mục các doanh nghiệp được đầu tư và nhận ra điểm khác biệt của các doanh nghiệp làm tốt là xây dựng được đội nhóm với ban giám đốc, ban quản lý tốt. Còn ở những doanh nghiệp khác thường có câu chuyện liên tục đấu tranh xung đột với nhau, giống như chú cua trong nồi lẩu.

“Để thay đổi, Mekong Capital bắt đầu xây dựng những giá trị văn hoá doanh nghiệp, thông qua việc xác định tầm nhìn tương lai muốn đạt đến và xác định giá trị cốt lõi giúp đạt đến tầm nhìn”, ông nói.

Sau thời gian ngắn triển khai, Mekong Capital đã truyền tải cách tiếp cận này đến với các doanh nghiệp như Thế Giới Di Động. Cả 5 lãnh đạo của Thế Giới Di Động khi đó đã chuyển hoá, áp dụng triển khai tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi trên toàn công ty và hình thành văn hoá doanh nghiệp rất mạnh cho đến tận hôm nay.

“Chúng tôi tập trung vào con người, và xem con người là yếu tố tạo ra giá trị cho doanh nghiệp. Cách tiếp cận ở đây là cam kết tương lai của con người với sự phát triển của doanh nghiệp. Dựa trên những cam kết đó, doanh nghiệp sẽ hiện thực hoá tầm nhìn của mình”, nhà sáng lập Mekong Capital nhấn mạnh.

Tất nhiên, chặng đường để Mekong Capital đạt được những đột phá ở tất cả các khía cạnh đề ra không trải đầy hoa hồng. Theo ông Chris Freund, điều quan trọng là đội ngũ công ty đã bắt đầu làm việc cùng nhau và hướng tới những mục tiêu chung.

“Để một người có thể chuyển hóa thì phải toàn tâm toàn ý dốc sức tham gia vào công cuộc thay đổi. Ngược lại, nếu họ cảm thấy bị ép buộc, thì có tham gia năm này qua năm khác vẫn không đạt sự chuyển hóa”, ông nói.

Sau khi được đưa lên kệ, đã có hàng ngàn cuốn Chuyện Lẩu Cua tới tay người đọc Việt Nam. Không dừng lại ở đó, người đọc tại Mỹ thông qua trang bán hàng Amazon cũng đón nhận cuốn sách đầu tay của Chris Freund một cách tích cực.

Thú vị là những gì mà độc giả quốc tế đã dành tặng lời khen cho Chuyện Lẩu Cua.

“Tôi nhận được nhiều phản hồi từ các độc giả, rằng đó thực sự là trải nghiệm khó khăn mà rất nhiều công ty đã gặp phải trên thế giới, không chỉ riêng Việt Nam. Đặc biệt là tình huống mà những nhân sự khác nhau trong doanh nghiệp có quan điểm khác nhau và sự liên kết đơn giản là không có để thúc đẩy tăng trưởng”, nhà sáng lập Mekong Capital nói.

Chuyện Lẩu Cua không chỉ ẩn dụ những câu chuyện về quản trị trong doanh nghiệp được Chris Freund kể lại, mà đó còn là một cuốn nhật ký ghi lại toàn bộ hành trình mà các nhân sự cần chuyển hóa để hướng tới sự thay đổi toàn diện trong một công ty.

Thay vì tập trung vào sự khác biệt, ông cho rằng mỗi người cần tự nhủ về vai trò của mình trong đội nhóm, phòng ban doanh nghiệp, để từ đó hướng tới một tương lai chung, đáng mơ ước, và cùng nhau nỗ lực thoát khỏi “nồi lẩu”.

Một độc giả đã đưa ra bình luận về Chuyện Lẩu Cua: “Nhìn chung, tôi rất thích cách Chris chắt lọc chủ đề phức tạp về văn hóa doanh nghiệp, mục tiêu chung và sức mạnh tập thể thành một chủ đề thú vị và dễ hiểu, đồng thời chia sẻ những hiểu biết sâu sắc có giá trị với nhiều người”.

Ban đầu, Chris Freund viết ra cuốn sách chỉ để chia sẻ nội bộ công ty và có thể là một vài doanh nghiệp nằm trong danh mục đầu tư.

“Chúng tôi có mời một chuyên gia kể chuyện tên là Kendall Haven để giúp biên soạn khoảng 500 câu chuyện về quá trình làm việc giữa Mekong Capital với các doanh nghiệp trong danh mục đầu tư, và sử dụng chúng cho mục đích nội bộ”, Chris nói.

Một văn hóa tại Mekong Capital, đó là khi doanh nghiệp nào đó thuộc danh mục đầu tư gặp vấn đề, đội ngũ lãnh đạo sẽ cùng ngồi bàn bạc và chia sẻ lại những kinh nghiệm tương tự để tìm ra giải pháp. Do đó, Chuyện Lẩu Cua hoàn toàn là những tình huống người thật việc thật - điều duy nhất làm nên điểm khác biệt của cuốn sách.

“Kendall đã làm việc với rất nhiều khách hàng ở Mỹ và ông ấy khuyến khích tôi xuất bản câu chuyện thành sách, nhằm lan tỏa đến cộng đồng. Thực tế, chúng tôi đã trải qua nhiều thử thách và sóng gió, từ nhân viên không ngừng ra đi, cho đến công ty cạn tiền, từ những nỗ lực thay đổi ban đầu không hiệu quả, cho đến sự qua đời đột ngột của Jerome Downes - người thầy, người cố vấn của tôi”, nhà sáng lập Mekong Capital kể lại.

Tới sau cùng, Chris Freund và đội ngũ vẫn tiếp tục con đường của mình bằng nhiều cách khác nhau. Dù đối diện với vô số sự cố, nhưng công ty đã học hỏi được không ít từ những sự cố đó để vươn lên bằng những hành động mạnh mẽ. 

Năm 2010, Mekong Capital đã hoàn thành công cuộc chuyển hóa. Quá trình này đã trở thành một phần quan trọng và cốt yếu trong hành trình Mekong Capital đạt được vị trí công ty đầu tư cổ phần tư nhân thành công hàng đầu Châu Á. 

Hai điển cứu về chuyển đổi văn hóa doanh nghiệp tại Mekong Capital đã được Havard Business School và London Business School xuất bản vào năm 2010. “Có lẽ vì thế câu chuyện tôi đã ẩn dụ trong Chuyện Lẩu Cua nhận được nhiều sự quan tâm ngoài lãnh thổ Việt Nam”, ông Chris Freund nhấn mạnh.

Tác giả : Việt Hưng
Xuất bản : 21/08/2023
Thiết kế : TheLEADER